1.فیل ماهی یا بلوگا...

2.تاسماهی ایرانی یا قره برون...

3.تاس ماهی روسی یا چالباش...

4.شیپ یا تاس ماهی شکم برهنه...

5.اوزون برون یا سوروگا...

 

فیل ماهی یا بلوگا

فیل ماهی بزرگترین ماهی دریای خزر است که در گذشته با وزن حدود 1200 کیلوگرم صید شده است. این ماهی در فصول بهار و پائیز جهت تخم ریزی وارد رودخانه ها می شود. نرهای این گونه از تاسماهیان در 18-17 سالگی و ماده ها در 16 تا 18 سالگی بالغ می شوند. میانگین خاویار دهی فیل ماهی 9/12 کیلوگرم است.

خاویار فیل ماهی که به بلوگا معروف است، از جمله گرانترین مواد غذایی جهان محسوب می شود و طرفداران زیادی در بین دوستداران خاویار دارد .

بلوگای ایرانی در دو رقم بلوگا دان یک و دان دو عرضه می شود. خاویار بلوگا درشتترین دانه ها را در بین انواع مختلف خاویار داشته و طعمی بسیار دلچسب دارد.

تاسماهی ایرانی یا قره برون

از بین پنج گونه تاسماهیان دریای خزر، سه گونه که به خاویار آسترا مشهورند عبارتند از تاس ماهی ایرانی، تاس ماهی روسی و شیپ تاس ماهی ایرانی فراوانترین گونه ماهیان خاویاری حوضه جنوبی دریای خزر است وبه همین علت به تاس ماهی ایرانی شهرت یافته است . در حال حاضر بیشترین ذخایر این ماهی در جنوب شرقی دریای خزر یافت می شودو بیشترین تخم ریزی این ماهی در فصل بهار صورت می گیرد . نرهای این گونه در سن 11 – 8 سالگی و ماده در 16-10 سالگی به بلوغ می رسند میانگین تولید خاویار این ماهی با افزایش سن بیشتر می شود و مقدار آن بر اساس فصول سال نیز متفاوت است. بطورمتوسط از هر تاس ماهی ایرانی حدود4/5 کیلو خاویار بدست می آید .

خاویار قره برون تنوع رنگی بیشتری نسبت به بقیه گونه ها دارد و طیف رنگی آن از خاکستری تیره تا روشن و در موارد نادری ، رنگ طلایی را دربرمی گیرد. خاویار آسترای ایرانی یا قره برون از جمله مشهورترین و پرطرفدارترین انواع خاویار در جهان می باشد

اندازه دانه خاویار آسترا از بلوگا ریزتر و از سوروگا درشت تر است .

تاس ماهی روسی یا چالباش

این گونه از تاس ماهیان دریای خزر عمدتاً در بخش های شمالی دریا زیست می کند و وابستگی زیادی به رودخانه ولگا و اورال دارد، اما در مناطق جنوبی نیز یافت می شود. در شمال دریای خزر ماهیان جوان این گونه در عمق 2 تا 5 متری زندگی می کنند اما ماهیان بزرگ در آبهای جنوبی دریای خزر محدوده عمقی 2 تا 130 متری را ترجیح می دهند. این ماهی جهت تخم ریزی در رودخانه ولگا ، اورال و کورا در شمال و رودخانه سفیدرود در جنوب دریای خزر وارد می شود.

مهاجرت های این ماهی جهت تولید مثل در فصول بهار و پاییز انجام می شود واوج تخم ریزی آن در دمای 21 تا 25 درجه سانتیگراد صورت می گیرد . میانگین خاویاردهی تاس ماهی روسی یا آسترای چالباش حدو 3/5 کیلوگرم است .

خاویار این ماهی نیز تحت نام خاویار آسترا عرضه می شود.

شیپ یا تاس ماهی شکم برهنه

تاس ماهی شیپ در دریای ، سیاه و خزر زندگی می کند .پراکنش این ماهی در دریای خزر یکنواخت نمی باشد . در شمال دریای خزر ، شیپ برای تخم ریزی بندرت به رودخانه ولگا وارد می شود و رودخانه اورال را ترجیح می دهد . این ماهی در اعماق 11تا 25 متری با دمای آب 3 تا 14 درجه زیست می کند . ذخایر این گونه از تاس ماهیان در آب های روسیه ، آذربایجان و ترکمنستان به حداقل خود رسیده و تجارت خاویار آن ممنوع می باشد . در ایران سالانه چند میلیون بچه ماهی شیپ بطور مصنوعی تکثیر و جهت تقویت ذخایر طبیعی دریای خزر ، رهاسازی می شود.

زمان تخم ریزی این ماهی در ماههای فروردین و اردیبهشت و در دمای آب حدود 10 درجه سانتیگراد است نرهای این گونه در سن 9-12 سالگی و ماده ها 11تا16 به بلوغ می رسند .

میانگین خاویار استحصالی از شیپ حدود 4/8 کیلوگرم است .

اوزون برون یا سوروگا

اوزون برون یا سوروگا کوچک ترین گونه در بین ماهیان خاویاری دریای خزر است .

سوروگا به خاطر پوزه بلندی که دارد ، ظاهری منحصر به فرد داشته وبه دلیل همین پوزه بلند ازون برون نام گرفته است . خاویار سورگااز لحاظ اندازه دانه از بقیه انواع ریزتر است و طعم بسیاردلچسبی دارد.

این ماهی دردریای سیاه وآزوف نیزیافت می شودامازیستگاه اصلی آن دریای خزراست و در تمامی قسمت های ساحلی این دریا پراکنده است.

این ماهی درفصل بهار جهت تخم ریزی به رودخانه وارد می شود سن بلوغ ماهیان نر 7 تا 13 سالگی و ماده ها 8 تا 17 سالگی می باشد .

میانگین خاویار دهی اوزون برون حدود 3 کیلوگرم است .

 

چیزی که احتمالا در مورد آفتاب پرست نمی‌دانستید !!!

موجودی که می‌تواند رنگ خود را به یکباره تغییر دهد و با استفاده از زبانش شکار کند و نیز دید ۳۶۰ درجه دارد، آیا ارزش آن را ندارد که درباره اش بیشتر بدانیم؟ احتمالا شما هم با من هم عقیده هستید که آفتابپرست یکی از جالبترین خزندگان این سیاره است. در اینجا سعی داریم ۱۰ نکته مهم در مورد آفتاب پرست را برایتان یادآوری کنیم....

 

تا کنون حدود ۱۶۰ گونه از آفتاب پرست شناخته شده است. آنها از آفریقا به جنوب اروپا و نیز جنوب آسیا تا سریلانکا پراکنده شده اند. آنها همچنین در ایالات متحده، مناطقی مانند هاوایی، کالیفرنیا و فلوریدا دیده شده اند.

۲. آنها تغییر رنگ می‌دهند. بسیاری از آفتاب‌پرست‌ها از قهوه ای به رنگ سبز تغییر رنگ می‌دهند، اما بعضی‌ها می‌توانند تقریبا هر نوع رنگی را به خود بگیرند. هر تغییر رنگ می‌تواند تا ۲۰ ثانیه رخ دهد. آفتابپرست‌ها با سلول‌های ویژه ای متولد می‌شوند که دارای یک رنگ یا رنگدانه است. این سلول ها در لایه های بیرونی پوست آفتابپرست کشیده شده اند. این لایه دارای رنگدانه قرمز یا زرد است. لایه های پایین تر دارای رنگدانه آبی یا سفید است. هنگامی که این رنگدانه ها تغییر کنند، رنگ پوست آفتاب پرست تغییر می‌کند.

لایه بالایی پوست پیامی برای تغییر رنگ پوست از مغز دریافت می‌کند، این پیام باعث بزرگتر یا کوچکتر شدن سلول‌ها می‌شود و در نتیجه باعث ترکیب رنگدانه‌ها می‌شود. (مثل نقاشی) همچنین ماده ای شیمیایی به نام ملانین نیز وجود دارد که موجب تیره شدن سلول‌ها می‌شود.

بسیاری از مردم فکر می‌کنند که آفتاب پرست رنگ پوست خود را برای استتار در محیط تغییر می‌دهد. دانشمندان در این مورد اختلاف نظر دارند. مطالعات آنها نشان داده است که نور، دما و خلق و خوی آفتاب پرست علت اصلی تغییر رنگ است. گاهی اوقات تغییر رنگ باعث می شود که آفتابپرست احساس راحتی در محیط داشته باشند. گاهی اوقات نیز به آن‌ها کمک می‌کند تا با آفتابپرست‌های دیگر در ارتباط باشند.

۳. چشم آفتابپرست توانایی دید ۳۶۰ درجه را دارد و در یک‌زمان می‌تواند هر دو جهت را ببیند. چشمهای آفتاب پرست  متمایز از هر خزنده دیگری است. آنها می‌توانند به طور جداگانه و همزمان بر روی دو جسم متفاوت تمرکز کنند، که به آنها اجازه می‌دهد تا چشمان خود را به طور مستقل از یکدیگر حرکت دهند.

هنگامی که آنها طعمه را ببینند، هر دو چشم آنها در همان جهت متمرکز می‌شود و دید آنها بسیار تیز و عمیق می‌شود. آفتاب پرست بینایی بسیار خوبی در میان خزندگان دارند که به آنها کمک می‌کند تا حشرات کوچک را از راه دور (۵-۱۰ متر) شکار کنند.

۴. آفتابپرست‌ها در اندازه و ساختار بدنی متفاوتی وجود دارند. برای مثال می‌توان از Brookesia micra (یکی از کوچکترین خزندگان جهان) با طول ۱۵ میلی‌متر و Furcifer oustaleti با طول ۶۸.۵ سانتی متر نام برد.

۵. زبان‌های بالستیک که ۱.۵ تا ۲ برابر طول بدن آنها است. آفتاب پرست برای شکار طعمه خود که در فاصله ای دور قرار دارد از زبانش استفاده می‌کند. زبان آفتابپرست‌ها عملکرد بسیار بالایی دارند و در ۰.۰۷ ثانیه می‌تواند به شکار برسد. زبان آفتابپرست عضله ای بسیار قدرتمند است که با ضربه به طعمه آن را به سمت خود می‌مکد.

۶. پاهای فرخنده. آفتابپرست ها با استفاده از پاهای قدرتمند خود می‌توانند میان درختان حرکت کنند. پاها ظاهری انبرک مانند دارند. هر یک از پاهای آفتاب‌پرست دارای پنج انگشت هست که این پاهای تخصصی به آفتاب پرست کمک می‌کند تا روی شاخه های باریک و یا ناهموار به خوبی حرکت کنند. هر یک از انگشتان نیز دارای پنجه های تیزی می‌باشد که هنگام بالا رفتن از درختان و صخره ها به آنها کمک می‌کند.

０.  آفتاب پرست نر معمولا آراسته تر است. بسیاری سر و یا صورت زیبایی دارند، برآمدگی بینی و نیز برآمدگی شاخ مانندی دارند. بعضی دیگر نیز  تاج‌های بزرگی را در بالای سر خود دارند.

１.   

۸. آفتاب پرست نمی‌تواند زیاد بشنود. آفتاب پرست نیز مانند مار گوش خارجی یا میانی ندارد. با این حال، آفتاب پرست ها ناشنوا نیستند. آنها می‌توانند فرکانس‌های صوتی در محدوده ۲۰۰-۶۰۰ هرتز را تشخیص دهند.

۹. بینایی ماوراء بنفش داند. آفتاب پرست ها می‌توانند نور مرئی و اشعه ماورای بنفش را ببینید. آفتاب پرست در معرض نور ماوراء بنفش سطح رفتار اجتماعی و فعالیت خود را افزایش می‌دهد و بیشتر تمایل به حمام افتاب گرفتن و تغذیه دارد. همچنین به احتمال زیاد برای تولید مثل نیز به اشعه ماوراء بنفش نیاز دارند.

۱۰. آفتابپرست آمریکایی در واقع یک آفتاب پرست نیست. آفتابپرست آمریکایی یا anole در واقع یک مارمولک کوچک از خانواده ایگوانا می‌باشد. در جنوب شرقی ایالات متحده یافت می‌شود و مانند آفتاب پرست می‌تواند رنگ عوض کند.

تغییر رنگ آفتاب پرست در محیط های مختلف

 

درست است که آفتاب پرست ها در بین جانوران به دلیل قدرت تغییر نگ از شهرت خاصی برخورداند اما بدنیست بدانید که این توانایی در بسیاری از خزندگان شگفت انگیز مناطق حاره یا تروپیکال وجود دارد که البته کارشناسان می گویند: «استتار تنها نیمی از خصوصیات استثنایی خزندگان مناطق حاره است . آنها موجودات بسیار توانمندی هستند.

کریستوفرراکسورتی عضو موزه تاریخ طبیعی نیویورک درباره تغییر رنگ در جانوران می گوید: «رنگ آمیزی در حیوانات در واقع نوعی برقراری ارتباط و ارسال پیام است.» راکسورتی کاشف یکی از بزرگترین گونه های آفتاب پرست هاست . البته او گونه های جدید زیادی را تاکنون به ثبت رسانده است. او در حال حاضر، سخت مشغول حفاظت از زیستگاه آفتاب پرست ها در ماداگاسکار است. حتی بخشی از تحقیقات راکسورتی اختصاصاً بر روی ارتباط خزندگان با یکدیگر از طریق رنگشان بوده است. رد طی این تحقیقات او فهمیده است که تغییر نرگ در خزندگان، اغلب برای حفظ قلمرو و جفت یابی به کار می رود. مثلاً نرها با تغییر نرگ و درخشان کردن بدنشان سعی در جلب توجه ماده ها دارند. در واقع آنها با این کار خیلی بهتر و بیشتر به چشم می آیند و در نتیجه راحت تر می توانند ماده مورد نظرشان را جلب کنند.
او می گوید: « ماده ها وقتی خال های قرمزشان را تاریک و روشن می کنند منظورشان مخالف با نرها و یا حتی اعلام عدم آمادگی برای جفت گیری است. و در صورتی که نر به این مسئله توجه نکند ممکن است درگیری های سختی بین آنها به وقوع بپیوندد.»
در واقع توانایی غیرمعمول آفتاب پرست ها در تغییر رنگشان به آنها این امکان را داده که بسیار مورد توجه واقع شوند و آدم ها که معمولاً در پی چیزهای غیرعادی هستند از طرفداران پروپا قرص شان باشند.
کریس اندرسون یکی از دانشجویان در شرف فارغ التحصیلی از کالج که تحقیقات زیادی بر روی آفتاب پرست ها انجام داده می گوید: « آفتاب پرست ها انصفاً سلطان های استتار هستند. اما بر خلاف تصور مردم تغییر رنگ آنها به دلیل قرار گرفتن در محیطی با رنگ دیگر و تنها هدفشان استتار با طبیعت اطرافشان نیست. بلکه تغییر رنگ در آفتاب پرست ها در واقع یکی واکنش عصبی و نشانه وارد شدن استرس به آنها است. »
مکانیز تغییر رنگ
بر طبق یافته های اندرسون، قدرت تغییر رنگ آفتاب پرست ها به وسیله سلول های خاصی انجام می شود که به آنها کروماتوفورس می گویند. این سلول ها دقیقاً در قسمت زیرین لایه های پوستی آفتاب پرست ها قرار دارند. این سلول ها خود از بخشهای مختلفی با انواع پیگمان ها تشکیل شده اند. اما چرا لایه ها؛ خزندگان دارای سه لایه از کروماتوفرها هستند. لایه تحتانی ملانوفر نام دارد که حاوی پیگمان ها سیاه است. فضاهای بین سلولی به این پیگمن ها اجازه حرکت داده و آنها به راه می افتند.
این پیگمان ها با اثر بر لایه بالایی باعث تغییر رنگ آن می شوند. این لایه که در واقع همان لایه میانی است گرانوفورس نامیده می شد. این لایه رنگ آبی دارد. لایه بالایی هم به زانتوروفورس معروف است پیگمان های زرد و قرمز را در بر می گیرد.
اندرسون معنقد است حرکات محیط اطراف باعث تغییر رنگ در پوست آفتاب پرست ها می شود او می گوید: « نقطه آغاز این تغییر یک تحریک عصبی است که پیگمان ها را به حرکت در می آورد. در واقع این اتفاق یک مکانیزم کنترل عصلی است.»
او اضافه می کند: « اما تغییر رنگ آفتاب پرست ها کاملاً آگاهانه و ارادی است. بنابراین تغییرات در رنگ آفتاب پرست ها یک سوال گسترده ونسبتاً عمیق است.»
و البته به این مسئله هک قدرت انجام این قبیل اعمال یک ویژگی است که در طی یک عملیات انتخاب طبیعی انجام می شود کاملاً مشکوک است.
آفتاب پرست ها و محیط پیرامون
راکسورتی، رفتار شناس موزه تاریخ طبیعی آمریکا می گوید: « پی بردن به این مسئله که آفتاب پرست ها چطور و چه موقع تغییر رنگ می دهند موضوعی است که محققان از دهه 1960 به نوعی در پی کشف آن هستند تغییر رنگ خزندگان به شکلی بسیار سریع که در زمان برخورد آن ها با یکدیگر در کمتر از 20 ثانیه به وقوع می پیوندد بسیار شگفت انگیز است.» او اضافه می کند: « اگر چه این تغییرات، نقش بسیار مهم را در پنهان شدن یا آمیختن آنها با محیط اطرافشان ایفا می کند ولی این اتفاق بیشتر وقت ها به منظور شناسایی دشمن به وقوع می پیوندد.»
راکسورتی در یکی از برنامه های رادیویی به نام نبض زمین می گوید: « بهترین زمان برای پیدا کردن آفتاب پرست ها شب هنگام است . جون رنگ آنها در شب می پرد و در نور فلش به راحتی نورانی می شوند.» وقتی مجری برنامه از او می پرسد خزندگا نچرا در شب بی رنگ می شوند او می گوید: « ما مطمئن نیستیم اما به نظر می رسد با بسته بودن چشم آنها ارتباط داشته باشد

تشکیل جنین درپستانداران جفت دار