فصل 13

برای مشاهده فیلم ها و مطالب فصل 13علوم تجربی به ادامه مطلب بروید...

 اِسفنج دریایی از جانوران آبزی هستند. سه ویژگی مهم اسفنج‌ها اینست که وسیله حرکتی ندارند، همیشه به یک جا چسبیده‌اند و شکل معینی ندارنداسفنج‌ها، موجوداتی بی‌مهره هستند که در دریا زندگی می‌کنند. تا قرن گذشته بعضی از مردم اسفنج‌ها را به اشتباه جزو گیاهان می‌دانستند اما ..

، امّا در اصل اسفنج غذا سازی نمی‌کند و بنابراین اسفنج‌ها در دستهٔ جانوران محسوب می‌شوند. این جانوران از هر لحاظ ساده هستند. اسفنج‌ها به طور کلّی توانایی حرکت ندارند امّا در نمونه‌های نادر توانایی خزیدن دیده می‌شود. این جانوران نه اندامی برای بینایی دارند و نه اندامی برای شنوایی امّا باز هم در نمونه‌های نادر توانایی عکس العمل در برابر نور و روشنایی را دارند

نوع تغذیه

اسفنج‌ها، دستگاهی برای گوارش غذا وبه طور کلّی دستگاهی در بدن ندارند. بر روی پوست سخت بدن اسفنج سوراخ‌هایی وجود دارد که به طریق آن‌ها آب به داخل اسفنج وارد می‌شود. این سوراخ‌ها را سلّول‌هایی به نام اسپیکول ساخته‌است. درون سوراخ‌ها را سلّول‌هایی به نام یقه‌دار فرش کرده‌اند. این سلّول‌ها باعث جریان آب در سوراخ‌ها می‌شوند. آبی که به وسیله این سوراخ‌ها و جریان‌ها وارد بدن اسفنج می‌شود، حاوی مواد ریز غذایی و اکسیژن محلول درآب دریا است. وقتی سلّول‌های یقه‌دار غذا را جذب خود کردند، آن را به سلّول‌های آمیب شکل که سرگردان هستند تحویل می‌دهند. این سلّول‌های آمیبی شکل همانطور که گفتیم سرگردان هستند. وقتی مواد غذایی ریز را دریافت کردند به نقاطی از بدن اسفنج که نیاز به غذا دارند می‌رساند. مواد زائد این آب که استفاده غذایی ندارند، از سوراخ بزرگ بالای اسفنج خارج می‌شوند. این سوراخ بزرگ اسکولوم نام دارد

شکل خارجی بدن

اسکلت خارجی این جانوران به طور معمول از جنس آهک است. امّا رنگ‌های اسفنج‌ها رنگ‌های گوناگونی دارند و در یک یا دو رنگ منحصر نمی‌شوند. البتّه این رنگ‌ها بستگی به زیستگاهشان هم دارد. مثلاً اسفنج دریاهای مناطق گرمسیر رنگ‌های بسیار درخشانی دار د

نکاتی جالب دربارهی اسفنج‌ها

اکثر مردم اسفنج و مرجان را با هم اشتباه می‌گیرند. تفاوت عمده اسفنج با مرجان نرم بودن اسفنج و سفت و سخت بودن مرجان است. از اسفنج برای مصارف بهداشتی مثل لیف حمّام هم استفاده می‌شود. برای لیف حمّام اوّل صیّادان اسفنج را گرفته، سپس آن را آن قدر لِه می‌کنند تا همه سلّول‌هایش بمیرند تا فقط اسکلت خارجی آن بماند. سلول هاى مختلف اکسیژنى که در جریان آب عبورى وجود دارد را جذب مى کنند: سیستم تنفسی. سیستم عصبى یا حسى : در اسفنج ها سیستم عصبى وجود ندارد. اما ثابت شده است که سیگنال هاى الکتریکى در طول غشاء سلولها از یک طرف به طرف دیگر حرکت مى کند.

اگر شما یک سلّول زندهٔ اسفنج را در آب بیندازید، هفته آینده‌اش شما به اندازهٔ یک نخود اسفنج خواهید داشت! این امر قدرت رشد و ترمیم‌پذیری اسفنج را نشان می‌دهد

.استخوان‌بندی

بدن نرم اسفنجها بوسیله اجسام ریز متعددی به نام سوزنه (اسپیکول) که به صورت بلورهایی در درون مزانشیم جایگزین شده‌اند نگهداری می‌شود. ترکیب شیمیایی اسپیکولها ، در انواع مختلف اسفنجها تفاوت دارد. در لوکوسولیناوسیفا ، از جنس کربنات کلسیم و در اسفنجهای شیشه‌ای ، از جنس سیلیس است.

اسپیکولها از نظر اندازه و شکل خارجی متفاوت هستند. برخی از آنها پیچیده‌اند. اسفنجهای حمام و برخی دیگر از اسفنجها دارای الیاف اسفنجیهستند. ترکیب شیمیایی این ماده مانند ناخن و پشم ، از جنس اسکلروپروتئین و کاملا در برابر آنزیمها مقاوم است.

تولیدمثل غیرجنسی

هرگاه قسمتی از اسفنج آسیب ببیند یا از بین رود، مجددا ترمیم می‌شود. قابلیت ترمیم در اسفنجها ، بسیار زیاد است. بطوری که هرگاه یاخته‌های بدن اسفنجی را کاملا از هم مجزا کنند و یاخته‌ها را مجاور هم قرار دهند، اسفنج دوباره به صورت اولیه خود در می‌آید. تکثیر بسیاری از اسفنجها از راه جوانه زدن است. جوانه ممکن است از تنه اصلی جدا شود و یا متصل باقی بماند که در این صورت به تدریج بر توده اسفنج افزوده می‌شود. اسفنجهایی که در آب شیرین زندگی می‌کنند، دارای جوانه‌های داخلی هستند.

تشکیل جوانه‌های داخلی ، اسفنجها را از شرایط نامناسب محیطی ، مانند سرما و خشکی مصون نگه می‌دارد. جوانه‌ها توسط ارکئوسیت‌ها که محتوی مواد غذایی هستند، احاطه می‌شوند و گاهی نیز غشایی مقاوم ومجهز روزنه ، را فرا می گیرد. در شرایط نامساعد که تنه اصلی اسفنج از بین می‌رود، جوانه‌ها آزاد می‌شوند. در شرایط مناسب برای رشد جوانه ، ارکئوسیت‌ها از میان میکروپیل دیواره مقاوم بیرون می‌آیند و تشکیل اسفنج جدیدی می‌دهند.

تولید مثل جنسی در اسفنجها

بعضی از اسفنجها مثل سیفا ، یک جنسی و برخی دیگر دو جنسی هستند. تخم و اسپرم ، از ارکئوسیتها مشتق می‌شوند. اندام تناسلی در اسفنج وجود ندارد. تخم درون مزانشیم باقی می‌ماند و بوسیله اسپرم ، اسفنج دیگری بارور می‌شود. ابتدا تخم بارور شده سه بار پی‌درپی تقسیم می‌شود و هشت یاخته جدید بوجود می‌آورد.
سطح تقسیم بعدی ، افقی است. هشت یاخته بزرگ ، اپیدرم را تشکیل می‌دهد و هشت یاخته کوچک ، کوانوسیتها را بوجود می‌آورد. این مرحله بلاستولاست و حفره داخلی بلاستوسیل نیز وجود دارد. پس از این مرحله لارو شناگر آزاد ، به نام آمفی بلاستولا بوجود می‌آید که به زودی ساکن می‌شود و پس از طی دوران رشد و نمو ، اسفنج بالغ را می‌سازد.

اسفنجهای آب شیرین

این اسفنجها به صورت توده‌های نامنظم رشد می‌کنند، بزرگی آنها به اندازه مشت گره کرده انسان است. پاره‌ای به رنگ زرد یا قهوه‌ای هستند و برخی دیگر ، چون در مجاورت نور آفتاب قرار گیرند، رنگ سبز به خود می‌گیرند. پیدایش رنگ سبز ، به علت وجود جلبک است که درون مزانشیم اسفنجهای آب شیرین زندگی می‌کنند.

طبقه‌بندی اسفنج‌ها

اسفنج‌ها، از روی ظاهرشان به سه دستهٔ شیشه‌ای، آهکی و شاخی تقسیم می‌شوند. اکثراً دستهٔ شاخی که به صورت شاخه شاخه‌است با مرجان‌های شاخه‌ای اشتباه گرفته می‌شوند.

 

کرم پهن درروده سگ

 میزبانان واسط   (گاو، گوسفند، انسان و …) با خوردن تخمها آلوده می شوند. تخم ها دارای چند لایه و لایه ها از جنس کراتین و نسبت به تغییرات محیط بسیار مقاوم هستند و می توانند در دمای 2 درجه سانتی گراد به مدت 2 سال و در طبیعت بر حسب درجه حرارت و شرایط جوی بین 3 تا 8 ماه زنده بمانند. هر 7 تا 14 روز یک بار تخمها توسط سگ دفع می‌شوند. تخمها بعد از بلع توسط انسان یا دام در روده باز شده و جنین کوچکی از آن‌ها خارج می‌شود که شش قلاب دارد. جنین قلابدار در مخاط روده نفوذ کرده و از طریق عروق خونی می‌تواند به کلیه نقاط بدن برود. جنین پس از توقف در اعضاء مختلف بدن (کبد، کلیه، ریه،‌مغز، استخوان ، طحال و غیره) شروع به رشد می کند و به شکل کیسه ای در می آید که به آن کیست هیداتید گویند. هر کیست پر از مایع شفاف است که حاوی جنین یا لاروهای متعدد می باشد. کیست‌ها به مرور رشد کرده و قطر آن‎ها به 5 تا 20 سانتی متر افزایش و گاهی حجم درون کیست به 2 لیتر نیز می رسد. در صورتی که کبد یا ریه یا عضو مبتلا به کیست هیداتید در گاو و یا گوسفند به نحوی مورد تغذیه حیوانات دیگر مانند سگ قرار گیرد، کیست‎ها در داخل روده کوچک باز شده و جوانه های داخل کیست به جداره روده کوچک می چسبند و بالغ می شوند و سر انجام کرم بالغ با تولید تخم چرخه را در طبیعت ادامه می دهد.

چرخه انتقال بیماری

1- ذبح غیر بهداشتی دام ، بیرون انداختن امعاء و احشاء آلوده به کیست و قرار گرفتن این اندامها در دسترس سگ و سگ سانان

2- خوردن کیست‎های حاوی جنین توسط سگ و تبدیل آنها به کرمهای پهن نواری شکل در روده سگ

3- رشد کرمها (تنیا اکینوکوک) در روده سگ و دفع تخمها متعدد توسط مدفوع سگ در محیط

4 - خوردن علوفه و آب آلوده به تخمهای دفع شده سگ توسط دامهایی مانند گوسفند، گاو، شتر و غیره

5 - تبدیل تخمها به جنین ها ی مختلف و تبدیل جنین‎ها به کیست هیداتید در اندامهای مختلف دام

مجدداً با ذبح غیر بهداشتی دام و بیرون انداختن امعاء و احشاء آلوده به کیست و قرار گرفتن این اندامها در طبیعت چرخه انتقال بیماری تکرار می گردد.

سیر تکامل عامل بیماری کیست هیداتید

 میزبان نهایی : میزبانی است که انگل دوران بلوغ یا مرحله تکثیر جنسی خود را در بدن آن موجود می گذراند.

میزبان واسط : میزبانی است که انگل دوران قبل از بلوغ جنسی خود را در بدن آن موجود می گذراند.

راه‏های انتقال بیماری به انسان

1 - تماس نزدیک و مستقیم با سگ های آلوده

2 - تماس مستقیم با مدفوع سگ های آلوده

3 - مصرف آب،غذا و سبزیجات آلوده با مدفوع سگ

دوره کمون بیماری

دوره کمون ممکن است بین 5 تا20 سال طول بکشد و بر حسب محل، نوع و شدت ضایعات، علائم بالینی تفاوت می‎کند.

علائم بیماری در انسان

با اینکه بیماری در سگ معمولاً نشانه بارزی ندارد، ظهور و نوع نشانه‎ها در انسان بستگی به اندازه و محل جایگزینی کیست دارد(حدود 90% کیست‎ها در ریه و کبد تشکیل می‌شود). اگر بافت اطراف کیست نرم باشد کیست می تواند بزرگ شود و حتی به اندازه یک توپ فوتبال نیز برسد!

کیست تشکیل شده در استخوان معمولاً کوچک و مایع داخلی آن کم است و عمدتاً حفره میانی استخوان را مورد تهاجم قرار داده و باعث فرسودگی و شکستگی استخوان می گردد.

در موارد ابتلا به کیست کبدی نشانه‎هایی مانند بزرگی کبد ، قولنج کبدی و زردی دیده می شود.

در موارد ابتلا به کیست ریه نشانه‎هایی مانند سرفه ، تنگی نفس ، دردهای قفسه سینه و خلط خونی دیده می‌شود.

وجود کیست در مغز موجب اختلالات عصبی، تاری دید ، لرزش و صرع می گردد.

وجود کیست در کلیه با سوزش ادرار و وجود خون در ادرار خودنمایی می کند.

کیست قلبی ممکن است باعث تپش قلب ، تنگی نفس و اختلال عمل قلب گردد.

در پاره‎ای از موارد به علت ضربه ممکن است کیست پاره شده و محتویات آن وارد خون شده و شوک ایجاد کند که خود موجب سقوط سریع فشار خون و مرگ بیمار می گردد.

راه درمان بیماری در انسان

تنها راه درمان بیماری در انسان عمل جراحی و خارج کردن کیست از داخل بدن است که آن هم باید با ظرافت خاصی انجام شود، زیرا اگر در هنگام جراحی مایع موجود در کیست ها و یا قطعاتی از آن در بدن پخش شود کیست‌های ثانویه و جدید ایجاد می‌شوند. گاهی به علت گسترش کیست‎ها در اعضاء مختلف بدن و یا وجود کیست در منطقه حساس و خطرناک که دسترسی و عمل جراحی آن مشکل است از داروی آلبندازول جهت درمان استفاده می شود. ضمناً‌ بعد از عمل جراحی نیز برای حذف کامل کیست‎ها از داروی یادشده استفاده می گردد.

درمان بیماری در سگ

در صورت آلودگی سگ به راحتی با دادن داروی ضد انگل درمان صورت می‎پذیرد. توصیه می شود به‎طور مرتب زیر نظر دامپزشک در فواصلی که وی تجویز می‎کند از داروی ضد انگل برای حیوانات استفاده شود. به این منظور افرادی که از سگ به هر نحو نگهداری می‎کنند، باید این موضوع را مدنظر داشته باشند.

پیشگیری و کنترل

بیماری کیست هیداتید انتشار جهانی دارد و بطور کلی در مناطقی که شغل دامپروری رونق دارد و تماس نزدیک بین گاو، گوسفند، انسان و سگ زیاد است از شیوع بیشتری برخوردار است. بنابراین در کنترل بیماری باید موارد زیر را مد نظر قرار داد:

آموزش بهداشت: آگاه نمودن مردم در زمینه استفاده از سبزیجات به نحوی که سبزی باید کاملاً با مواد ضدعفونی کننده شسته و بعد مصرف گردد. (به شیوه چهار مرحله‎ای : شستشو با آب -  افزودن مایع ظرفشویی (3 تا 5 قطره در یک لیتر آب) – افزودن پودر پرکلرین برابر دستورالعمل و شستشو و آب‎کشی نهایی)

تماس با سگ باید محدود شود زیرا ممکن است تخم انگل موی این حیوان را آلوده کرده باشد. البته با نگهداری حیوان تحت نظر دامپزشک و انجام معاینات دوره‎ای و درمان ضدانگل می‌توان این خطر را به نحو مؤثری کاهش داد.

از ذبح حیوانات (گاو، گوسفند و بز) در محلی خارج از کشتارگاه مجاز اکیداً خودداری شود. مردم هم باید از خرید گوشت و فراورده های دامی که معاینه نشده و مهر بهداشتی دامپزشکی ندارند خودداری کنند.

بازرسی لاشه و اندام ها در موقع ذبح، ضبط و معدوم نمودن اندام های آلوده به کیست باید به نحوی انجام شود که اندام آلوده از دسترس سگ دور نگه داشته شده و حتماً سوزانده و یا به شکل بهداشتی دفن گردند.

جمع‎آوری سگ های ولگرد و دفع بهداشتی و صحیح زباله نقش مهمی در مبارزه با این بیماری دارد که باید مورد توجه واقع شود.

فیلم بسیار جالب حمله گلبول ها به انگل

 
جلوگیری از ورود انگل به داخل اب و غذا

انگل به موجودی که برروی یا داخل بدن موجود زنده دیگری زندگی نموده و از این زندگی فایده می‌برد، گفته می‌شود. انواعی که در داخل بدن میزبان زندگی می‌کنند به نام انگل‌های درون‌زی ( Endoparasite )گفته می‌شوند که شایعترین آنها کرم‌های روده ای هستند..

اساس بحث در ارتباط با انگلهای روده‌ای انتقال از طریق دهان است یعنی اینکه معمولا تخم ها از طریق دهان خورده می شود یا با آب یا با غذا و یا با دست آلوده که این مساله را در اطفال زیاد می بینیم که دستها ممکن است آلوده باشند و این دستها به دهان زده شود و بعد هم تخم انگل خورده شود که این تخم ها در داخل بدن پروسه ای را طی می کنند و  بسته به اینکه از کدام نوع انگل باشند جایگاه استقرارشان ممکن است که مقداری تفاوت داشته باشد و علائم بالینی هم در انگل های مختلف ممکن است که مقداری متفاوت باشد .

انگلهای روده‌ای انواع گوناگون و با عوارض مختلف مشاهده می‌شوند که در زیر به چند مورد مهم آنها اشاره میشود

.

۱- اکسیور (کرمک

):

اکسیور که بآن کرمک هم می‌گویند بصورت انگل انسان در کلیه نقاط جهان دیده می‌شود.
علامت مشهود ابتلاء در اثر مهاجرت کرم ماده بارور از سوراخ مخرج به خارج ظاهر می‌شود.
در نتیجه خروج کرم و حرکت آن در ناحیه مقعد ایجاد تحریک و خارش جلدی می‌شود و کودکان مبتلا با خاراندن نشیمن ایجاد زخم و خونریزی می‌کنند که با اضافه شدن باکتریها ممکن است زخم چرکی شود. خارش معمولاً خیلی شدید و هنگام شب بیشتر است، در نتیجه سبب بی‌خوابی کودک میشود که در اثر آن عوارض عصبی مانند خستگی و بیقراری و عصبانیت بروز می‌کند

.

سرایت کرمک

 :

۱- در اثر خاراندن نشیمنگاه تخم انگل در زیر ناخن‌ها جمع میشود و یا به انگشتان کودک مبتلا می‌چسبد طفل با گذاشتن انگشتان خود در دهان تخم انگل را وارد دستگاه گوارش خود می‌کند که این تخم تبدیل به کرم شده و این عمل را خودآلودگی می‌گویند.

۲- این انگل بوسیله آب و غذای آلوده، البسه و ظروف آلوده، هوا و خاک آلوده هم سرایت می‌کند

.

۲- تنیا (کرم کدو

)

کرم کدو از راه خوردن گوشت خام و نیمه پخته گاو و یا خوک بیماری انسان سرایت می‌کند.

نوعی که از گاو سرایت می‌کند، بیماری طولانی است که باعث ناراحتی و ضعف و کم ‌خونی شدید بیمار می‌شود.

لارو (نوزاد):
این کرم در گوشت آلوده گاو و گوساله بدرشتی سرسنجاق و حتی نخود هم دیده می‌شود و دارای رنگی کدر و یا سبز رنگ میباشد،‌این نوع کرمها بندبند هستند و سر آنها دارای چنگک و قلابهای مخصوص می‌باشد،‌خیلی ریز بوده و بآسانی دفع نمی‌شود، بلکه دائماً در حال تکثیر است و بعد از مدتی بندها مرتباً‌ از راه مدفوع خارج میشوند

.

۳- اسکاریس

:

آسکاریس کرمی است دراز، استوانه‌ای شکل و دو انتهای آن باریک برنگ سفید شیری یا گلی رنگ است.

آسکاریس ماده بالغ بطول ۲۰ تا ۴۵ سانتیمتر و بقطر ۳ تا ۶ میلی ‌متر است آسکاریس نر از ماده کوتاهتر و بطول ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر و بقطر ۲ تا ۴ میلیمتر است.

آلودگی به این انگل در تمام نقاط جهان وجود دارد. ولی در قاره آسیا بیشتر است و یکی از شایعترین بیماریهای انگلی ایران است.

این کرم تخم‌ گذار است. تخمهای این کرم در سرما و رطوبت و در مقابل پاره‌ای مواد شیمیائی خیلی مقاومند و ممکن است تا ۵ سال زنده بمانند ولی در خشکی و مقابل نور آفتاب بیشتر از چند هفته زنده نمی‌مانند

.

بیماریزائی

:

لارو (نوزاد) این انگل از اندامها و دستگاههای مهم بدن می‌گذرد و ممکن است عفونتهای شدید و ضایعات زیادی ایجاد نماید

.

علائم

 :

مهمترین علایم این بیماری اختلالات دستگاه گوارش (درد شکم،‌ تهوع، استفراغ، ‌پرآبی دهان، پرخوری،‌ لاغری) اختلالات دستگاه تنفس و همچنین اختلالات عصبی مانند لرزش و تشنج، عصبانیت و زودرنجی، دیدن خوابهای آشفته،‌ پریدن از خواب، سردرد و سرگیجه است.

تخم این انگل از راه آب، خاک و غذای آلوده وارد بدن میشود.

پیشگیری از ابتلا به انگلها

:

بهترین وسیله برای مبارزه با بیماریهای انگلی و پیشگیری از مبتلا شدن با آنها دقت در رعایت بهداشت فردی،‌ بهداشت محیط و مواد غذائی همراه با درمان افراد مبتلا است.

بنابراین عمل کردن به موارد زیر به پیشگیری از مبتلا شدن به بیماریهای انگلی کمک زیادی خواهند نمود.

۱ـ دقت کافی در پخت کامل گوشت گاو

۲ـ شستشوی مکرر دستها با آب و صابون بخصوص قبل از غذا خوردن و بعد از مستراح

۳ـ کوتاه نگهداشتن ناخنها

۴ـ جوشاندن آب آشامیدنی در جاهائی‌ که آب لوله‌کشی وجود ندارد.

۵ـ جوشانیدن ظروف و البسه در خانواده‌ای که فرد مبتلائی در آن باشد،‌ برای از بین بردن تخم انگلها

۶ـ جلوگیری از بازی کودکان باخاک آلوده و همچنین وادار ساختن کودکان به شستن دستها با آب و صابون بعد از هر بازی

۷ـ خودداری از خوردن آب آلوده

۸ـ نخوردن سبزی خام در نقاط آلوده

۹ـ خودداری از اجابت مزاج در خارج از مستراح

۱۰ـ استفاده نکردن از کود مستراحی تازه در جالیزارها و مزارع سبزیکاری و صیفی‌کاری و باغهای میوه

۱۱ـ مراجعه به پزشک و دقت در مداوای صحیح مبتلایان

۱۲ـ درمان همزمان تمامی افراد خانواده‌ای که فردی از آن مبتلا به انگل است و همچنین جوشاندن لباسهای زیر و ملافه‌ای رختخواب در روزهای درمان

۱۳- شستشوی کامل سبزیجات و میوه‌جات خام و ضدعفونی کردن آنها قبل از مصرف بخصوص اگر از مزارع با کود حیوانی حاصل شده باشد.

نقش کرم خاکی در حاصل خیزی خاک

امتیازات بیولوژیکی:

وجود کرم خاکی برای ایجاد کمپوست ضروری است. فرآیند تغییر مواد آلی مرده به یک هوموس غنی ،بستر خوبی را برای رشد گیاهانی سالم فراهم نموده و  باعث ادامه یافتن چرخه حاصل‌خیزی خاک می‌شود . این عمل توسط فعالیت کرم با پایین کشیدن مواد آلی ( کود یا افتادن برگ‌ها ) که روی سطح یا درون خاک انباشته شدند انجام می‌گیرد . در حین حفاری، کرم برگ‌ها را خورد کرده و قسمتی از آن را هضم می‌کند . سپس آن را با خاک توسط ترشح هومون‌های روده‌ای مخلوط می‌کند. فضولات کرم 40% محتوی هوموس را در 60% خاک‌هایی که کرم‌ها در ان زندگی می‌کنند نشان می‌دهد .

مزایای شیمیایی:

کرم خاکی قادر است هر نوع ذره خاک ـ را هر قدر هم ، کوچک باشد ـ  هضم کند (که این کار توسط سنگ‌دان انجام می‌شود ) که در عرض چند دقیقه تکه‌های سنگ‌ریزه را به تکه‌های کوچکی که قابل هضم توسط معده باشد آسیاب می‌ کند . وقتی  کرم این مواد را به صورت فضولات ( در سطح خاک یا در اعماق خاک ) بر جای می‌گذارد در واقع بهترین تعادل را در انتخاب مواد معدنی و مواد مغذی گیاهی ( که در بهترین شکل قابل دسترس گیاه هستند ) ایجاد می‌کند . وزن فضولات تولید شده به بیشتر از kg5/4   به ازای هر کرم در هر سال می‌رسد و این خود به تنهایی آشکار می‌کند که چرا باغبانان و کشاورزان می‌خواهند جمعیت کرم‌ها را در سطح بالایی در خاک نگه دارند.

ویژگی‌های فیزیکی: توسط عمل حفاری کرم خاکی، ساختمان خاک باز نگه داشته می‌شود و ایجاد کانال‌هایی می‌کند که به هر دو فرآیند هوادهی و زهکشی کمک می‌کند . بنابر این کرم خاکی نه تنها راه‌هایی را برای عبور هوا و آب ایجاد می‌کند بلکه بعنوان یک ترکیب حیاتی در چرخه زندگی موجودات زنده یک خاک سالم بشمار می‌رود .

تهدیدها و محدودیت‌ها: کاربرد کودهای شیمیایی و اسپری‌ها و سموم‌ها اثر بسیار مخربی بر روی جمعیت کرم‌ها دارند . کودهای نیتروژنی باعث ایجاد محیط اسیدی ، که برای کرم‌ها مرگ‌آور است می‌شوند. اکثر این کرم‌ها بخاطر کاربرد موادی مثل DDT و سولفورآهک و ارسنات سرب بحالت مرده روی خاک پیدا می‌شوند. افزون بر این، کرم‌های خاکی در میزان گیاهان و مواد معدنی موثرند به گونه‌ای‌ که اگر میزان مواد آلوده کننده‌ای مثل DDT ، سرب ، کادمیم ، دی‌اکسین 20 برابر خاک افزایش پیدا کند ، نه تنها باعث کشته شدن کرم‌های خاکی می‌شود بلکه زندگی موجوداتی مانند روباه‌ها ، موش‌ها و پرندگان را با خطر مواجه می‌کند .

تاثیرات اقتصادی:

گونه‌های مختلفی از کرم‌ها در پرورش کرم‌ها استفاده می‌شوند که این کار به منظور خوراندن بازمانده‌های مواد آلی به کرم‌های خاکی جهت تجزیه ، هضم و تهیه ورمی کمپوست است. این کرم‌ها معمولاً    foetida  E.هستند که اینها با انواع کرم‌های خاکی حفار متفاوتند. کرم‌های خاکی به اقتصاد ما کمک می‌کنند. آن‌ها در سراسر جهان بخاطر مزایایی که دارند تولید و فروخته می‌شوند که این مهم تبعات اقتصادی با ارزشی را برای آنها به  همراه می‌آورد . به هر صورت بازار داغ تولید و فروش کرم خاکی بر اقتصاد کشاورزی  را نمی‌توان نادیده گرفت . به امید روزی که ما نیز سهمی قابل توجه از این سرمایه ، در رقابت‌های اقتصادی جهان داشته باشیم .  

2ـ اثرات‌ مکانیکی‌ و فیزیکی:

این‌ اثرات‌ بسیار زیاد و مشهود می‌باشد که‌ در اینجا ما عمده‌ترین‌ آنها را به‌شرح‌ ذیل‌ بیان‌ می‌نمائیم‌:

2ـ1 ـ اختلاط ذرات‌ خاک:

گونه‌های‌ حفار کرم‌خاکی‌ در فرآیند اختلاط نقش‌ اصلی‌ را به‌عهده‌ دارند و این‌ کار را در دو مرحله‌ انجام‌ می‌دهند. در مرحله‌  اول‌ با بلع‌ مخلوطی‌ از ذرات‌ آلی‌ و معدنی‌ باعث‌ تشکیل‌ و ازدیادکمپلکسهای‌ آلی‌ ـ معدنی‌ خاک‌ می‌گردند. بدین‌ ترتیب‌ که‌ بخش‌ عمده ‌آن‌ از طریق‌ مواد سیمانی‌ آلی‌ و غیرآلی‌ ایجاد می‌شود و ممکن‌ است‌ از طریق‌ پلهای‌ الکترواستاتیک‌ بین‌ ذرات‌ با بارمنفی‌ و کاتیونهایی‌ نظیر کلسیم ‌نیز به‌وجود آید. بعلاوه‌ تشکیل‌ این‌ کمپلکسها میدانی‌ از یونهای‌ فلزی‌ را به‌وجود می‌آورد که‌ در خاک‌ نگهداری‌ شده‌ و درنتیجه‌ عوامل‌ طبیعی‌ و یا آبیاری‌ شسته‌ نمی‌شوند.

در مرحله‌ دوم‌، کرمهای‌ خاکی‌ حفار از یک‌طرف‌ ذرات‌ ریزآلی‌ ـ معدنی‌ را از بخشهای‌ عمیق‌تر پروفیل‌ خاک‌ به‌ سطح‌ آن‌ منتقل‌ نموده‌ و از طرف‌  دیگر قطعاتی‌ از مواد آلی‌ را از سطح‌ خاک‌ به‌ داخل‌حفرات‌ خود می‌کشند و بااین‌ عمل‌ دوجانبه‌ بر روی‌ مواد آلی‌ و معدنی‌ از تجمع‌ لایه‌ هوموس‌ مول‌تجزیه‌شده ‌در سطح‌ جلوگیری‌ کرده‌ و آن‌ را در قسمتهای‌ پایین‌ پروفیل‌ خاک‌ توسعه‌ می‌دهند (کریمی‌دردشتی‌ 1364).

کرمهای‌ خاکی‌ در حین‌ حمل‌ ذرات‌ و دانه‌های‌ خاک‌ از یک‌ بخش‌ پروفیل‌ به‌ بخش‌ دیگر آن‌ موادغذایی‌ کم‌ محلول‌ را نیز  انتقال‌ داده‌ و پس ‌از تغییر شکل‌ به‌گونه‌ای‌ که‌ قابل‌ استفاده‌ گیاهان‌ باشد در اختیار آنها قرار می‌دهند.

2ـ 2 ـ تشکیل‌ خاک‌ دانه‌ و ازدیاد پایداری‌ خاک:

به‌ گفته ‌محققان‌ که‌ فضولات‌ کرمهای‌ خاکی‌ دارای‌ خاک‌ دانه‌هایی‌ مقاومتر از خاک‌ محیط آنها هستند. مقاومت‌ خاک‌دانه‌ها، بسته‌ به‌ گونه‌ و نوع‌ محیط‌زیست‌ و تغذیه‌ کرمهای‌ خاکی‌ متفاوت‌ است‌(گیلد 1955)(1). نظریه‌ ساخت‌ خاک‌دانه‌ها بدین‌ شرح‌ است‌ که‌ ذرات‌ معدنی‌ درحین‌ عبور از روده ‌کرم‌خاکی‌ توسط سیمانی‌ از ترشحات‌ مواد آلی‌ به‌ یکدیگر متصل‌ می‌گردند. (باختین‌ و پولسکی‌1950)(2)(3)

فرضیه‌ دیگر آن‌ است‌ که‌ تشکیل‌ خاک‌دانه‌ می‌تواند ناشی‌ از بوجود آمدن‌ هومات‌ کلسیم‌ باشدکه‌ در نتیجه‌ ترکیبات‌ ترشحی‌ غدد آهک‌ دوست‌ و مواد آلی‌ تجزیه‌شده‌ در روده‌ کرمهای‌ خاکی‌ بوجود می‌آید. سلولهای‌ اپیدرم‌ بدن‌ کرم‌ خاکی‌ در محل‌ تماس‌ بدن‌ با خاک‌ دالانهای‌ حفرشده ‌موکوپروتئینی‌ به‌شکل‌ غشایی‌ نازک‌ ترشح‌ می‌کنند که‌ موجب‌ پایداری‌ ذرات‌ خاک‌ می‌گردد.

2 ـ 3 ـ حفاری‌ و بالا آمدن‌ خاک‌ تحت‌الارض:

یکی‌ از اعمال‌ مهم‌ کرمهای‌ خاکی‌ در خاک حفر دالانها و کانالهای‌ افقی‌ و عمودی‌ است‌ که‌ نحوه‌پراکندگی‌ و عمق‌ آنها برحسب‌ گونه‌های‌ کرم‌خاکی‌ متفاوت‌ می‌باشد، شبکه‌ راههایی‌ که‌ به‌وسیله‌ این ‌موجودات‌ به‌وجود می‌آید از طرفی‌ شامل‌ دالانهایی ‌است‌ که‌ بلافاصله‌ زیرسطح‌ خاک‌ ایجاد شده‌ و به‌وسیله‌ راههای‌ خروجی‌ متعدد به‌ سطح‌ خاک‌ مربوط می‌شوند و از طرف‌ دیگر شامل‌ دالانهایی‌عمیق‌، ساده‌ و کم‌ و بیش‌ عمودی‌ می‌باشد. بعضی‌ از گونه‌های‌ کرم‌ خاکی‌ مانند آلوبوفوراکالیگنوزا (4) (مایلند که‌ در قسمت‌ سطحی‌ خاک‌ بوده‌ و تا حدود 33 سانتیمتری‌ پایین‌ رفته ‌در حالی‌که‌ گونه‌های‌ دیگری‌ از سرده‌های‌ نوکتورناوترستریس‌ (5) تا عمق‌ 1/5 ـ 2 متری‌ نیز می‌توانند در خاک‌ نفوذ کنند.

2ـ 4 ـ باروری‌ و حاصلخیزی‌ خاک:

کرمهای‌ خاکی‌ درنتیجه‌ فعالیت‌ خود باعث‌ تحرک‌ یونها در سطح‌ و عمق‌ پروفیل‌ خاک ‌می‌گردند و به‌عبارت‌ دیگر هدایت‌الکتریکی‌ خاک‌ را با این‌ عمل‌  افزایش‌ می‌دهند. در این‌ مرحله‌ آنها با ترشح‌ مواد شیمیایی‌ می‌توانند برخی‌  از عناصر غذایی‌ پایه‌ موجود  در خاک‌ را از حالت‌ تثبیت‌ خارج‌نموده‌ و به‌ شکل‌ قابل ‌جذب‌ گیاه‌ تبدیل‌ نمایند. این‌ فرآیند توسط کرمهای‌ خاکی‌ به ‌دو صورت‌ مستقیم‌ و غیرمستقیم‌ انجام‌ می‌گیرد. مثال‌ تأثیر مستقیم‌ آنها، معدنی‌شدن‌ ازت‌ است‌ این‌ عنصر که‌ معمولا به ‌شکل‌ کمپلکسهای‌ آلی‌ غیرقابل‌ استفاده‌ برای‌ گیاه‌ دارد، پس‌از عبور از لوله‌ گوارش‌ کرمهای‌خاکی‌ ابتداء به‌ آمونیاک‌ و سپس‌ به‌ نیتریت‌ و نیترات‌ تبدیل‌ می‌گردد. مثال‌ تأثیر غیرمستقیم‌ کرمهای‌خاکی‌ در ازدیاد حاصلخیزی‌ خاک‌، افزایش‌ فعالیت‌ میکروارگانیسمها و جانوران‌ خاکزی‌ و در نتیجه‌ تولید مواد محرک‌ رشد نظیر ویتامینها به‌ویژه‌ ویتامین‌ B12 است‌.

زالو درمانی
 

زالو بیشتر از حجامت خون و مواد را از عمق بدن بیرون می‌کشد . زالو برای اینکه بتواند خونخواری کند باید مانع لخته شدن خون بشود برای این کار بزاق خود را همزمان با مکیدن به داخل محل تزریق می‌کند بنابراین بدن بیمار از خواص بزاق زالو نیز بهره‌مند می‌گردد.

پروفسور ایوالید از دانشگاه شهر مون پلیه فرانسه می‌گوید: هنوز تمامی اسرار و خواص فیزیکی و درمانی زالو کشف نشده است پیش بینی می‌شود حدود یکصد ماده موثره با اثرات درمانی مختلف در بزاق زالو موجود باشد. بسیاری از این مواد تا به حال کشف و شناسایی شده وحتی فرمول شیمیایی و خواص آن بیان شده است.

برخی آنزیم‌های مهم شناخته شده در زالو عبارتند از:

1ـ هیرودین

هیرودین شناخته شده‌ترین آنزیم زالو و قوی‌ترین ماده‌ای ضد انعقادی موجود می‌باشد و از هپارین قوی تر است. عمل هیرودین به وسیله عوامل دیگر موجود در زالو تقویت می‌شود که فعالیتی مشابه روی گردش خون دارند این عوامل عبارتند از :

همنتین، آنتی استاتین  .

2ـ کالین

سبب ایجاد خونریزی ثانویه میشود.

3ـ اگلین

اگلین، ضمن این که یک آنزیم ضد تورم است، ضد اکسیداسیون و ضد رادیکال نیز می باشد.

5 ـ داستابیلاز

این آنزیم که قدرت ضد تجمع پلاکتی بسیار قوی دارد عملش از بین بردن لخته خون می باشد.

6ـ هیالورونیداز

این ماده هم به عنوان فاکتور بخشی و هم به عنوان یک آنتی بیوتیک عمل می کند.

7 ـ لیپازها و استرازها

این مواد خاصیت لیپولیتیک دارند.

8ـ یک ماده بی حس کننده  (در دست تحقیق)

وقتی زالو پوست را نیش می‌زند ایحاد یک زخم به شکل ستاره سه شاخه (مانند آرم اتومبیل مرسدس بنز) می کند که کاملاً بدون درد می باشد واحتمالابه دلیل وجود ماده‌ی قوی بی حس کننده، به سادگی یک احساس خنکی ایجاد می‌نماید .

تفاوت زالو درمانی در طب سنتی ایران با زالو درمانی مدرن

در طب سنتی ایران هر داروئی دارای مزاج است و هر بیماری نیز مزاج خاص خود را دارد به همین دلیل تمام مراحل درمان باید بر اساس اصلاح طبع و مزاج باشد زالو که یک داروی بسیار با ارزش و معجزه گر است دارای مزاج است و باید با در نظر گرفتن مزاج بیمار استفاده شود از طرفی در توصیه ها و دستورات طب سنتی ایران ابتدا باید به بیمار مصلح و منضج داده شود و بدن از اخلاط فاسد پاک شده بعد زالو درمانی انجام شود تا اثر زالو بیشتر باشد . به همین دلیل وقتی که بیمار دارای غلبه اخلاط فاسد است نباید زالو درمانی کند چون خود زالو شاید تجمع یا تخلیه نابجای اخلاط شده و بجای درمان و شفای بیماران ، درد آنها را زیاد تر کند یا اینکه تأثیری نداشته باشد . پس در طب سنتی ایران زالو درمانی دارای مقدمات و مؤخرات است توصیه های جالبی قبل و بعد از زالو درمانی وجود دارد که می تواند اثر درمانی زالو را صد چندان کند .

اما در زالو درمانی اروپائی و آمریکایی متأسفانه هیچ توجهی به مزاج زالو ، مزاج بیمار و اصلاح طبع نمی شود و زالو درمانی بصورت ماشینی و شبیه دارو درمانی مدرن انجام می شود . یعنی بدون توجه به سیستمهای مختلف بدن و تعادل مزاج ، زالو درمانی بصورت موضعی انجام می شود

تجویز زالو مثل تجویز استامینوفن ، بدترین نوع زالو درمانی است که متأسفانه امروز در بسیاری از کشورهای جهان در حال انجام است . آنها نمی دانند که این کار ضربه ی مهلکی به علم زالو درمانی می زند چون تمام تحقیقات و پژوهش آنها نیز دارای اشکال است وقتی اصل زالو درمانی ایراد داشته باشد این اشتباه به کتب و مقالات منتقل می شود و یک عمر این علم را تحت تأثیر خود قرار می دهد .

به عنوان مثال اگر 100 نفر که دارای بیماری انسداد عروق کرونر هستند برای زالو درمانی انتخاب بشوند و برای آنها پاکسازی واصلاح طبع انجام نشود شاید در بعضی از آنها نتیجه ی معکوسی بدهد و حتی حال بعضی از بیماران بهتر نشود . نتیجه ی این تحقیق ظالمانه است چون می تواند اصل علم زالو درمانی را نابود کند .

حالا تصور کنید اگر زالو درمانی این صد نفر طبق توصیه ی طب سنتی ایران انجام شود یعنی بعد از پاکسازی برای آنها زالو درمانی انجام دهیم نتیجه ی تحقیق حیرت آور و معجزه آسا خواهد بود و در مقایسه با روش قبلی کاملاً نتایج متفاوت خواهد بود .

پس کشورهای غربی مثل اشتباهاتی که در طب مدرن مرتکب شدند در این رشته نیز مرتکب شده اند . درعین حالیکه کارهای تحقیقاتی و آزمایشگاهی بسیار با ارزشی انجام داده اند اما بدلیل اشکال اساسی در روش درمانی نتیجه ی کار آنها معکوس خواهد بود .

 

انواع عنکبوتیان

عقرب ها ...

عنکبوت ها ...

کنه ها ...

رطیل ها ...

عقرب

عقرب سیاه آسیایی

این عقرب که به عنوان یکی از سمی ترین و کشنده ترین عقرب ها و همچنین موجودات دنیا شناخته می شود به صورت بومی در جنوب آسیا پیدا می شود و تمایل بسیار زیادی به حمله دارد به طوری که به سختی می توان از دست آن جان سالم به در برد.

عقرب مرگ

این عقرب به صورت بومی در شمال آفریقا و همچنین خاورمیانه وجود دارد و اندازه آن نیز تقریبا میان 10 تا 13 سانتی متر است. این عقرب به صورت ذاتی میل به حمله دارد و نیش آن می تواند باعث ایجاد دردهای شدید فلج شدن  در افرادی که توان جسمی پایینی دارند حتی کشنده است.

عقرب آمریکای شمالی

همانطور که از نام این عقرب معلوم است از گزندگان بومی شمال آمریکا است و به عنوان یکی از بی آزارترین عقرب های دنیا شناخته می شود. البته در صورت خطر حتما از نیش خودش استفاده می کند و محل گزیدگی معمولا تا 2 یا 3 روز دردناک است و سپس بهبود می یابد اما این عقرب کمتر باعث مرگ افراد می شود.

عقرب عربی 

این عقرب نیز بیشتر در آسیایه میانه و در کشورهای عربی دیده می شود و اندازه آن نیز تقربیا 10 سانتی متر است. همچنین این عقرب میل کمتری به حمله دارد ولی نیش آن بسیار مرگبار است و سالانه جان افراد بسیار زیادی را می گیرد.  این عقرب همچنین به عنوان یکی از کشنده ترین موجودات دنیا شناخته می شود.

                 

عنکبوت

به نوعی از عنکبوت‌های پشمالو تارانتولا گفته می‌شود که در فارسی به آن «رتیل» هم گفته می‌شود، البته کمی تفاوت بین آن‌ها وجود دارد. از نظر اکثر مردم تارانتولا (Tarantula) موجودی بزرگ و کشنده بوده و به انسان نیز حمله می‌کنند. حتی گفته می‌شود که یک تارانتولای ماده، تارانتولای نر را پس از جفت‌گیری می‌بلعد. اما واقعیت چیست؟ آن موجودی که ما فکر می‌کنیم تارانتولا است در واقع تارانتولا نیست. بیشتر عنکبوت‌هایی که فکر می‌کنیم تارانتولا هستند کوچک‌اند. آن‌ها به ندرت کشنده بوده و هم نوع خواری پس از جفت‌گیری نیز به ندرت بین آن‌ها وجود دارد.

جالوت پرنده‌خوار

تارانتولا در اصل نسبتا عنکبوتی کوچک و بی‌ضرر است که در جنوب اروپا زندگی می‌کند. تارانتولا در اطراف شهر تارانتو (Taranto) در جنوب ایتالیا زیاد دیده می‌شود و نامش را نیز از همین شهر وام گرفته است. 
 در قرون گذشته، «تارانتولای لیکوسا» بسیار بدنام بود. محلی‌ها فکر می‌کردند که یک نیش این عنکبوت کافی است تا جان آدم گرفته شود. بنابراین محلی‌ها یک رقص خاص را درآوردند تا به خیالشان جلوی  اثر زهر گرفته شود. نام آن رقص تارانتِلا (Tarantella) بود.

تارانتولای اصلی

حقیقت ماجرا اما چه بود؟ عنکبوت تارانتولای شهر تارانتو اصلا خطرناک نبود و محلی‌ها دچار اشتباه شده بودند، زیرا تنها برخی از گونه‌های آن نیش زهردار دارند. دیو کلارک مسئول جانوران بی‌مهره‌ی باغ‌وحش لندن می‌گوید: «احتمالا عنکبوت بیوه سیاه (black widow) محلی به آن‌ها حمله کرده بود.
 این بدنامی بعدها نسبت به عنکبوت‌های گرگی تارانتو (wolf spider) از بین نرفت و حتی زمانی که اروپایی‌ها با چندین عنکبوت بزرگ و پرموی آمریکای جنوبی مواجه شدند، به آن‌ها نیز تارانتولا گفتند. اما این مواردی که ما به آن‌ها تارانتولا می‌گوییم باید عنکبوت پرنده‌خوار یا «ترافوسید» نامیده شود. البته حدود 650 گونه ترافوسید وجود دارد که البته اغلب آن‌ها آن‌قدر کوچک هستند که طول پایش به دو سانتی‌متر هم نمی‌رسد.

تارانتولای مکزیکی زانو قرمز

خانواده ترافوسیدها به یکی از اعضای خود یعنی جُلیات یا همان جالوت (Goliath) می‌نازد. این عنکبوت اهل منطقه شمالی آمریکای جنوبی است و یک پرنده‌خوار است. بزرگترین نمونه‌ای که تاکنون دیده شده «ترافوسا بلوندی» است که به اندازه یک بشقاب غذاخوری است و طول پاهایش به 28 سانتی‌متر می‌رسد. این نمونه بزرگترین عنکبوتی است که تاکنون دیده شده است.
جالوت پرنده‌خوار بزرگترین عنکبوت جهان است

در فرهنگ عامه نیز از تارانتولاها به عنوان یک جانوران خشن و مهاجم یاد می‌شود. در صحنه‌ای از فیلم جیمز باند 1962، یک تارانتولا به تصویر کشیده شده که با سرعت از روی بدن شون کانری حرکت می‌کند. اما در واقع تارانتولاها چندان علاقه‌ای به این کار ندارند. کلارک می‌گوید: «اکثر عنکبوت‌ها حرارت بدن ما را حس می‌کنند و به سرعت فرار می‌کنند. عنکبوت‌ها ذاتا مهاجم نیستند. وقتی یک شکارچی به  تارانتولا نزدیک می‌شود، اولین روش دفاعی آن‌ها این است که به سرعت فرار کنند و جایی پنهان شوند. وقتی که گیر می‌افتند از نیش خود به نشانه حمله استفاده می‌کنند، اما همیشه زهر خود را خارج نمی‌کنند. حتی اگر هم زهر خود را خارج کنند به ندرت پیش می‌آید که آن زهر سمی باشد. آن زهر فقط برای مقهور ساختن شکارشان است. معمولا زهر هیج یک کشنده نیست. نیش عنکبوت خیلی تفاوتی با نیش زنبور ندارد.»
تارانتولای بلوند بیابانی

گفته می‌شود که هم نوع خواری پس از جفت‌گیری به ضرر تارانتولای نر تمام می‌شود. محققان در یکپژوهش نسبتا عجیب نوشتند: «پس از جفت‌گیری، تارانتولای نر دور شد. ناگهان تارانتولای ماده  بر روی او پرید و شش دقیقه بعد تارانتولای نر را همراه خود به داخل سوراخ زیرزمینی کشید. به نظر می‌رسد که او را بلعیده باشد.» 
  اما این پدیده عجیب تنها یک بار در جریان مطالعه آن‌ها رخ داد. تارانتولاهای نر پس از جفت‌گیری دور می‌شوند و به ندرت چنین اتفاقاتی می‌افتد. کلارک می‌گوید: «خورده شدن نر توسط ماده یک خطر است و خیلی کم اتفاق می‌افتد                                

کنه

کنه ها دارای سه صفت اختصاصی هستند که آنها را از حشرات متمایز می کند. سر ، سینه و شکم در هم ادغام شده و بدن واحدی را بوجود می آورد. فاقد شاخک اند و در مراحل نمفی و بلوغ دارای چهار جفت پا می باشند. 

  کنه به دو خانواده تقسیم می شوند: کنه های سخت و کنه های نرم 

 کنه های سخت دارای یک پوشش پشتی سخت که بلافاصله در عقب سرکاذب قرار دارد. این پوشش پشتی در ماده کنه های سخت کوچک و در نر کنه های سخت تمام سطح پشتی را می پوشاند ( کنه های نرم که فاقد این پوشش هستند.) 

عوامل آب و هوا:

دما یک عامل موثر برای رشد کنه ها می باشد کنه های سختی که تغذیه نکرده اند می توانند هوای سرد زمستان را در مخفی گاهشان تحمل کنند اما کنه های تغذیه کرده و تخمها مقاومت کمتری دارند. هوای گرم بهار و تابستان باعث بیشترین فعالیت کنه ها می شود.  

  بطور کلی کنه های سخت از هوای مرطوب آسیب نمی بینند و معمولاً در وضعیت خشکی سریعاً می میرند. در صورتیکه کنه های نرم در وضعیت های بسیار خشک زندگی می کنند.

تغذیه: 

اغلب کنه ها دارای طیف وسیعی از حیوانات میزبان هستند. فقط گونه های کمی برای تغذیه از روی یک گونه میزبان خاص اولویت محسوسی قائل می شوند.   

کنه ها روی پستانداران ، پرندگان ، خزندگان و بعضی دوزیستان تغذیه می کنند. هنگام تغذیه کنه ، هیپوستوم دندانه دار خود را درون شکافی که بوسیله کلیسر ایجاد نموده داخل می کند خونخواری کنه های سخت چندین روز طول می کشد. 

تخمگذاری:

کنه های سخت بطور مشخص در یک نوبت چندین هزار تخم حدود 18000 عدد قبل از مرگ می گذارند اما کنه های نرم پس از هر نوبت خونخواری تعداد کمی تخم می گذارند. 

  سیر تکاملی:

سیر تکاملی کنه ها در بسیاری از انواع متغیر است اما می توان گفت تمام آنها دارای چهار مرحله تخم ، نوزاد 6 پا ، نمف 8 پا و بالغ می باشند. کنه ها این مراحل را در ظرف 6 ماه تا 3 سال طی می کنند.

طول عمر:

اغلب کنه های سخت برای تکمیل چرخه حیاتی خود از یک تا دو سال زمان نیاز دارند ولی ممکن است این مدت  تحت شرایط نامساعد طولانی تر شود.

برخی کنه ها عمر طولانی دارند نظیر اورنیتودوروس تولوزانی که بین 25-20 سال زندگی می کند.  

رطیل ها
رتیل یک بند پای شکارچی است که از حشرات و جانوران کوچک تغذیه میکند چون بیشتر حشرات شبها فعالند و بسوی نورجذب میشوند رتیل برای شکار این حشرات شبها اقدام می نماید و برای شکار آنها روی تیرهای برق و در زوایای توالت های صحرایی قرار میگیرد . رتیل ها دارای جثه بزرگ و پشمالو می باشند که ظاهر ترسناک به آنها میدهد. فاقد غدد سمی برای تولید سم و همچنین فاقد نیش می باشند بنابراین توانائی گزش ندارند .افرادی که شبها در آلونکها استراحت میکنند و کسانیکه ازسرویسهای بهداشتی استفاده میکنند ممکن است رتیل ها از قسمت فوقانی برروی فرد افتاده با استفاده از قطعات دهانی خود او را گاز بگیرند بهمین دلیل بدن انسان زخمی شده و در اثر تماس با خاک و سایر فاکتورها دچار عفونت ثانوی میگردند. رتیلها فقط ممکنست جهت دفاع از خود گاز بگیرند.اهمیت پزشکی و مبارزه با رتیل ها
بعضی از سموم رتیلها مانند سم رتیل بیوه سیاه , روی انتقال عصبی – عضلانی اثر می کنند . در حالیکه برخی دیگر فقط منجر به نکروز نسجی می شوند . سم رتیل بیوه سیاه , باعث افزایش آزاد شدن استیل کولین در محل تماس عصبی عضلانی می شود . این رطیل به رنگ سیاه زغالی براق با شکم قرمز ( به شکل ساعت شنی ) , به طول 1 تا 5 سانتی متر است .تظاهرات بالینی شامل درد بی حس کننده و مبهم در اندام گرفتار , سفتی عضلات اندام آسیب دیده , سردرد , سرگیجه , خیزپلک , التهاب ملتحمه , بثورات و خارش جلدی , تهوع و استفراغ , تعریق و جاری شدن بزاق , ضعف و در موارد شدید , افت فشار خون و تغییرات الکتروکاردیوگرام مشابه مسمومیت با دیگوکسین است . جهت درمان و رفع سفتی عضلات , باید از 10 تا 20 میلی متر محلول گلوکونات کلسیم 10 % استفاده نمود .کنترل
الف – رعایت موارد بهداشت محیط شامل :
1- ایجاد دیواره سیمانی ، شیشه ای وسنگی به ارتفاع لااقل 1 متر از سطح زمین.
2- از بین بردن علفهای هرز در اطراف اماکن مسکونی که پناهگاه مناسبی برای رتیل هاوعقربها است.
3- درز گیری شکافها و شیارهای مربوط به دیوارها خصوصاً درزوایا و قسمت فوقانی دیوارها
4- خارج کردن نخاله ها از اطراف ساختمانها و اماکن مسکونی.ب- نگهداری ماکیان در منازل مسکونی بمنظور تغذیه از عقرب و رتیل و عنکبوت.ج- مبارزه شیمیائی -استفاده از حشره کشها با توجه به این مسئله که تاکنون هیچگونه مقاومتی در مورد رتیلها نسبت به سموم و حشره کشها گزارش نشده است لذا می توان از حشره کشها ی بهداشتی موجود جهت سمپاشی استفاده نمود