برای دانلود pdf جانداران ساده اینجا کلیک کنید .
زیرا در هنگام تولید کنسرو ماهی ممکن است حرارت مورد نظر به تمام قسمت های ماده غذایی داخل کنسرو نرسد که این عمل سبب باقی ماندن باکتری ها در کنسرو می گردد.
یکی از این باکتری ها، "کلستریدیوم بوتولینوم" است که مسمومیت ناشی از آن "بوتولیسم" نام دارد. این باکتری در صورت حضور در کنسرو، سمی تولید می نماید که کشنده است.
لذا برای جلوگیری از خطر مسمومیت، باید حتما کنسرو ماهی را قبل از مصرف به مدت 20 تا 30 دقیقه جوشاند...
علل
عفونت غذاها (عمدتاً کنسروی) با باکتری کلستریدیوم بوتولینوم. این باکتری در غذای آلوده یا خوب پخته نشده رشد میکند. با رشد این باکتری در غذا، سم قدرتمندی تولید و ترشح میشود که توانایی جذب از دستگاه گوارش و گسترش به دستگاه عصبی مرکزی را دارد. غذاهایی که با احتمال بیشتری ممکن است باعث بوتولیسم شوند عبارتند از: سبزیجات و میوههایی که در خانه کنسرو میشوند، ماهی، گوشت، سوسیس خوب پخته نشده، گوشت دوده داده و محصولات لبنی
در شیرخواران زیر یک سال، عسل خام یا سایر غذاهای پخته نشده ممکن است باعث بوتولیسم شوند. این باکتری امکان دارد زخم را نیز آلوده سازد و سم ترشح کند.عوامل افزایش دهنده خطر
شیرخواران
کنسروهای خانگی. به خصوص باید مراقب باقلا و لوبیای سبز بود.پیشگیری
اگر قسمتی از قوطی کنسرو بیرون زده است، یا اینکه محتویات آن رنگ یا بوی عجیبی دارند، اصلاً لب به آن نزنید. هیچگاه غذایی که قطعاً مشخص نیست خوب پخته یا کنسرو شده است را نخورید. هیچگاه به شیرخواران غذای حاوی عسل یا شربتهای ضد سرفه ندهید. جوشاندن غذا میتواند از بوتولیسم پیشگیری کند، اما بهتر است اطلاعات خود را در مورد جزئیات کنسرو کردن و پختن غذا به طریقه بیخطر، افزایش دهید. اگر مشکوک به بوتولیسم هستید، با مرکز بهداشت نزدیک محل خود تماس بگیرید. در صورت قطعی شدن مسأله، باید از طریق رسانهها اطلاعرسانی کرد و غذاهای آلوده را نیز از مغازهها جمعآوری نمود.عواقب مورد انتظر
با اقدام فوری، پیامد بیماری خوب است. هر چه قدر مقدار سم ورودی بیشتر باشد، علایم زودتر آغاز میشوند و وضعیت بیمار نیز خطرناکتر خواهد بود. میزان کلی مرگومیر 25%-10% است.عوارض احتمالی
عفونت ریوی در اثر عدم توانایی در بلع مناسب غذا و ورد آن به ریهها
نارسایی ریوی ناشی از ضعف عضلات تنفسی
مرگ
برای دانلود pdf استفاده از قارچ ها در صنعت اینجا کلیک کنید .
قارچ ها به طریق غیرجنسی و جنسی تکثیر مییابند. زادآوری غیرجنسی در قارچ ها رایجتر بوده در صورتی که تولید مثل جنسی ممکناست فقط یکبار در سال اتفاق بیافتد. در تولید مثل غیرجنسی تلفیق هستهها صورت نگرفته و نوترکیبی به وجود نمیآید. فرزندان خیلی شبیه به سلول مادری میباشند. در صورتی که تولید مثل جنسی تلفیق گامت ها الزامی بوده ترکیب گامت ها صورت میگیرد و با تلفیق هستهها نوترکیبی ژنتیکی صورت میگیرد. بنابراین نتایج از نظر ژنتیکی از والدین خود متفاوتند...
قطعه قطعه شدن
در اثر قطعه قطعه شدن ریسه ، قطعات هیف یا ریسه در شرایط مطلوب رشد کرده و نسل جدیدی را به وجود میآورند. این روش در طبیعت بسیار رخ میدهد. همچنین برای تکثیر قارچ ها در آزمایشگاه از این روش استفاده میشود.
جوانه زدن
روش جوانه زدن در مخمرها بسیار رایج است. هنگام جوانه زدن، یک برآمدگی در یاخته مادر ، بر اثر کشیده شدن دیواره یاختهای ، به وجود میآید. هسته به دو نیم تقسیم شده و یک نیمه آن وارد جوانه میگردد. جوانه یا یاخته دختر به وجود آمده سپس از یاخته مادر جدا میشود. در بعضی موارد، جوانه از یاخته مادر جدا شدن و خود به همان طریق مذکور جوانه دیگری را ایجاد میکند.
تقسیم دو تایی
این روش تولید مثل در باکتری ها متداول است. ولی در بعضی از مخمرها تکثیر به صورت تقسیم دوتایی انجام میشود. در این روش ، یاخته مادر به دو یاخته دختر مبدل میگردد.
تشکیل اسپور
قارچ ها عمدتا از طریق تشکیل اسپورها تکثیر مییابند. رنگ اسپورها از سفید تا سبز ، زرد ، قرمز ، قهوهای و سیاه تغییر میکند. اسپورها وقتی در شرایط مساعد قرار میگیرند رشد یافته به نام لوله تندش (germtube) ایجاد میکنند.
تکثیر به وسیله هاگ
معمولیترین نوع تولید مثل غیر جنسی در قارچها تولید هاگ است. در تعریف به هر ذره کوچک زایشی که از هیف یا از یاخته مولد هاگ جدا شده و به نسل جدیدی تبدیل شود هاگ گفته میشود. انواع هاگها عبارتند از: اسپورانژیوسپور ، کلامیدو سپور و آتروسپور
تولید مثل جنسی در قارچ ها
در تولید مثل جنسی حضور گامت ها الزامی است. گامت ها معمولا در داخل ساختمان هایی به نام گامتانژ تشکیل میگردند. اگر گامت ها از یک ریسه حاصل شوند چنین قارچ هایی را هموتالیک گویند ولی اگر گامت ها از هیف های مختلف نتیجه گردند هتروتالیک نامیده میشوند. یکی شدن گامت ها در سه مرحله انجام میگیرد:
1. پلاسموگامی (اتحاد پروتوپلاسم های سلولی)
2. کاریوگامی
3. اتحاد کروموزوم ها یا ژن ها
پلانوگامی
در این روش گامت ها یا سلول های جنسی متحرک و تاژکدارند. این روش تلفیق بیشتر در قارچ های آبزی دیده میشوند و برای انجام عمل پلانوگامی وجود آب الزامی است. زیرا گامت های تاژکدار در حضور آب فعالند.
گامتانژی
در این حالت سلول های جنسی متحرک نیستند دو گامتانژ در محل اتصال و از طریق سوراخی که ایجاد میگردد هسته های نر در گامتانژ ماده وارد میگردد .
گامتانژیوگامی
در این حالت دو گامتانژ در تماس باهم قرار میگیرند دیواره تماس از بین میرود و محتویات هر دو اعم از هسته و سیتوپلاسم باهم مخلوط میگردند. در کپک نان تکثیر جنسی به این طریق انجام میگیرد.
اسپرماتیزیشن
این روش تکثیر، اغلب در آسکومیست ها و بازیدمیست ها رایج است. نقش سلول جنسی نر را سلول هایی به نام اسپرماتیوم بر عهده دارند. اسپرماتیوم از طریق حشرات، باد یا آب به هیف پذیرنده انتقال مییابد.
سوماتوگامی
در این روش اندام جنسی خاصی به وجود نمیآید بلکه دو تا هیف رویشی باهم تلاقی پیدا میکنند و تبادل هسته صورت میگیرد
.
قارچ ها انواع مختلفی دارند که در اینجا با 7 مورد از انها اشنا می شوید...
-قارچ صدفی صدف درخت
در جنگل های چوب سخت قرار دارد این قارچ روی تعدادی زیادی از مواد سلولزی قادر به رشد است این قارچ به نامهای از جمله قارچ صدفی، تپه صدفی، صدف درخت، قارچ حصیری و غیره نامیده شده است رنگ ارقام تحت تاثیر نژاد و حرارت محیط تغییر می یابد ساقه به صورت نا متقارن و غیر مرکزی یه کلاهک متصل می شود بافت کلاهک نازک و در بعضی به صورت منفرد است این قارچ در مجموع در مناطق معتدله و در جنگلهای گرمسیری جهان انتشار دارد .- پلوروتوس فلوریدا
با نام فارسی صدف درخت فلوریدا با رنگ کلاهک سفید اولین بار در مناطق نیمه گرمسیری فلوریدای آمریکا گزارش شده،از لحاظ شکل ظاهری مثل گونه صدف درخت ولی کمی کوچکتر است.این قارچ نسبت به گونه صدف درخت محصول بیشتری داشته و قادر است شرایط حرارتی بالائی را تحمل کند.
پلوروتوس ارینجی
با نام فارسی شاه صدف و رنگ کلاهک کرم تا قهوه ای روشن به طور طبیعی در جنوب اروپا و مناطق مرکز آسیا و افریقای جنوبی رشد می کند یکی از بزرگترین اندام باردهی در بین گونه های پلوروتوس را به خود اختصاص می دهد.بوی دلپذیر و کیفیت پخت مناسب ؛آن را در ردیف مرغوب ترین گونه های پلوروتوس قرار داده است.
- پلوروتوس سیستیدیوسوس
با نام فارسی آبالون و رنگ کلاهک سفید تا قهوه ای روشن در تایوان به فراوانی کشت شده و به صدف تابستانی مشهور است و دارای بوی تندی می باشد.
- پلوروتوس فلاباتوس
با نام فارسی صدف صورتی با رنگ کلاهک صورتی کمرنگ می باشد.روش کشت آن اولین بار از هند گزارش شده بیشتر بومی مناطق گرمسیری است.این قارچ قدرت ساپروفیتی بالایی دارد.
پلوروتوس ساجرکاجو
با نام فارسی دینگری و رنگ کلاهک خاکستری تا قهوهای از هند جمع آوری شد و سپس روش های کشت موفقیت آمیز آن در بخش قارچ شناسی و بیماری های گیاهی انستیتو تحقیقات کشاورزی هندوستان در دهلی نو مورد بررسی قرار گرفت و به علت رشد آسان و باردهی عالی و شکل و مزه خوب مناسب تشخیص داده شد.پلوروتوس سیترینوپیل آتوس
اندازه کلاهک این قارچ 2-5 سانتیمتر و به رنگ زرد طلائی مایل به زرد روشن لیموئی است.این قارچ به صورت خوشه های بزرگ و روی یک پایه رشد می کند.این گونه صورتی بسیار ترد و شکننده بوده ،حمل و نقل و جابه جایی آن پس از برداشت برای نواحی دور بسیار مشکل است.بر روی بستر کشت کاه پاستوریزه و خاک اره استریلیزه به سرعت رشد می کند و در دمای بال از رشد خوبی برخوردار است .قارچ صدفی طلائی بومی نواحی گرمسیری چین،جنوب ژاپن و مناطق نزدیک آن است.
با حجم زیاد محصولاتی نظیر صابون های دستشویی و پودرهای ظرفشویی که در مورد خواص ضد باکتری خود تبلیغ می کنند ذهن به راحتی باور می کند که باکتری ها برای انسان مضر هستند. اما دنیای باکتری ها این قدر ها هم سیاه و سفید نیست. بعضی از آن ها مفیدند و برخی دیگر خطرناک و بعضی ها برای ما سرکه درست می کنند. در لیستی که در ادامه آمده است با ۱۰ مورد از مشهورترین باکتری ها آشنا میشویم.
استرپتوکوکوس
گروه استرپتوکوکوس شامل باکتری های متنوعی با آثار خاص خود است. اعضای این گروه مسبب بیماری هایی نظیر گلودرد، مننژیت، مخملک و تب روماتیسمی هستند و البته در کنار آن کلید طلایی تولید پنیر سوییسی نیز می باشند.
سالمونلا
احتمال این که این باکتری های میله ای را بشناسید زیاد است: این ها سالمونلا هستند، باکتری هایی که سالانه ۱٫۴میلیون انسان را بیمار می کنند.
این باکتری های در روده های انسان ها و حیوانات زندگی می کنند و از طریق غذا (مواد آلوده به فضولات حیوانی یا گوشتی که خوب پخته نشده باشد) منتقل می شوند. در نتیجه ی آلودگی به این باکتری ها فرد با اسهال، تب و گرفتگی عضلات مواجه می شود. اگر چه بسیاری از افراد ظرف چند روز بهبود می یابند، سالمونلا می تواند کشنده هم باشد.
ای-کولای
در حقیقت همواره انواع مختلفی از ای-کولای در روده های شما زندگی می کنند و اسیدهای چرب تولید می کنند که به هضم غذا و تولید ویتامین ها کمک می کند. ای-کولای حتی به عنوان نقطه ی آغاز تولید سوخت زیستی مورد استفاده قرار گرفته است.
ولی ای-کولای ها همیشه هم مفید نیستند. برخی ای-کولای های باعث اسهال خونی، ناراحتی های کلیوی و عفونت مجاری ادراری می شوند. نظیر سالمونلا این نوع ای-کولای ها نیز از طریق فضولات حیوانی که روی غذاها و گوشتی که خوب پخته نشده باشد به بدن انسان منتقل می شوند.
بوردتلا پرتوسیس
اگر چه بیماری ایجاد شده بر اثر بوردتلا پرتوسیس که همان سیاه سرفه است بیش از ۴۰۰ سال است که وجود دارد، تا سال ۱۹۰۶ این باکتری ناشناخته مانده بود. در دهه ی ۱۹۴۰ واکسن این بیماری کشف شد و از گسترش این بیماری مسری خصوصا در بین کودکان (که قربانی اصلی سیاه سرفه هستند) جلوگیری کرد.
اخیرا موارد متعددی از ابتلا به سیاه سرفه در اخبار منعکس شده و مرکز کنترل بیماری های ایالات متحده ۱۷۰۰۰ مورد ابتلا به سیاه سرفه در سال ۲۰۰۹ را گزارش کرده است که شامل اپیدمی گسترده در سطح ایالت کالیفرنیا نیز بوده است و نوجوانان و افراد بالغ را تشویق به واکسیناسیون مجدد نموده است.
باسیلوس
اولین عضو خانواده ی باسیلوس، باسیلوس سابتیلیس بوده و در سال ۱۸۷۲ کشف شده است. از آن زمان تا کنون تعداد آنها چندین برابر شده و اکنون چندین خانواده را شامل می شوند. برخی از آن ها خواص آنتی بیوتیک و یا ضد قارچ دارند، برخی دیگر به وفور در خاک یافت می شوند. گروهی از آنها در حشرات ایجاد بیماری میکنند و به همین خاطر در حشره کش ها مورد استفاده قرار می گیرند. ولی مشهورترین آن ها احتمالا باسیلوس آنتراسس است که در حیوانات و انسان باعث بیماری کشنده سیاه زخم می شود.
باکتری دهانه ی اوزان (Uzon Caldera)
دهانه ی اوزان در روسیه یکی از نقاط منحصر به فرد جهان است: حلقه ای به قطر ۱۰کیلومتر برجای مانده در جایی که ۴۰۰۰ سال پیش یک آتشفشان نابود شده است.
درون این شگفتی طبیعی، طبیعت در شرایط غیر عادی رشد می کند. چشمه های آب گرم، رودخانه ها، ماهی ها، جنگل ها و باکتری ها و جلبک های شگفت آوری که برای آن ها آب جوش سمی بهترین محیط رشد است همه درون آن یافت می شوند. این باکتری های گرما گرا در دماهای بالای ۵۰ درجه ی سانتیگراد رشد می کنند و کلید فرآیند تولید کمپوست هستند.
لاکتوباسیلوس
روده های شما پر از انواع باکتری ها هستند و از آن جمله می توان به لاکتوباسیلوس اشاره کرد که ویتامین K، لاکتاز و سایر مواد ضد میکروب مفید برای مبارزه با عفونت و حفظ سلامتی شما تولید میکند.
مایکوباکتریوم توبرکلوسیس
ممکن است زیبا به نظر برسد، با این وجود مایکوباکتریوم توبرکلوسیس معنای مجسم باکتری مضر است و عامل بیماری سل می باشد.
این بیماری عمدتا شش ها را هدف قرار می دهد و کشنده ترین بیماری عفونی در جهان است که طبق آمار منتشره ی WHO باعث بیش از ۱٫۷ میلیون مرگ (عمدتا در کشورهای در حال توسعه) شده است. اما باید اضافه کرد که تنها ۵ درصد حاملان این باکتری به بیماری سل مبتلا می شوند.
در سال ۲۰۰۸ محققان در کانادا نتایج تحقیقات خود را راجع به جگونگی آسیب رسانی سل منتشر کردند: باکتری شبیه اسب تروا عمل می کند و آنزیم هایی را که معمولا باکتری های مضر را از بین می برند می فریبد تا به سل اجازه ی گسترش دهند.
نیسریا منینژیتیدیس
نیسریا منینژیتیدیس یکی از دو نوع باکتری است که به احتمال بسیار قوی سبب مننژیت باکتریایی می شوند. (باکتری دیگر استرپتوکوکوس نومونیا می باشد.)
مننژیت در هر فرمی که باشد باید جدی گرفته شود چرا که سبب تورم در اطراف مغز و نخاع می شود. با این وجود نوع باکتریایی حتی خطرناک تر هم می شود زیرا می تواند باعث عوارض بلند مدتی نظیر از دست دادن شنوایی و آسیب های مغزی نیز باشد.
البته درمان هایی برای مننژیت باکتریایی وجود دارد ولی بدون استفاده از آنتی بیوتیک احتمال مرگ بر اثر مننژیت باکتریایی بیش از ۱۵ درصد می باشد.
استو باکتر
ممکن است با استوباکترها آشنایی نداشته باشید ولی کمابیش با آن ها در تماس بوده اید. استو باکتر ها با تبدیل اتانول به استیک اسید سرکه تولید می کنند.
تقسیمات باکتری
ساخت آجربااستفاده ازباکتری
انسان ها از باکتری ها در ساخت اجر بهره می گیرند ..
با راه اندازی یک بیوتکنولوژی منحصر بفرد، متدی را برای ساخت آجرها از چیزی شبیه به باکتری ها و مصالح طبیعی غنی توسعه داده، که اخیرا موفق به کسب مقام اول در رقابت های Cradle to Cradle Product Innovation Challenge شده است، این روش از مواد در حال رشد با استفاده از میکروارگانیسم ها توسعه یافته است. این استدلال از چهار مصالح ساختمانی سنتی از جمله بتن، شیشه، فولاد (استیل) و چوب بوده و شامل سطح قابل توجهی از انرژی گنجانده شده می باشند و به شدت به منابع طبیعی محدود تکیه می کنند، و صد البته برای محیط اطراف اثرات منفی و مخرب ندارد.
به گفته bioMason، تولید سیمان جهان در سال 2008 به میزان 2.8 میلیارد تن دی اکسید کربن (CO2) را در اتمسفر آزاد کرده است. برای تولید مصالح ساختمانی به انرژی های بسیاری همچون استخراج منابع، حمل و نقل و منابع سوختی نیاز است، و این واقعیت دارد که 40 درصد از تولید گازهای گلخانه ای در سطح جهان را دی اکسید کربن تشکیل می دهد که به صنعت ساخت و ساز مرتبط می باشد.
باکتری ها وقتی در دمای مناسبی قرار بگیرند و مواد غذایی به همراه نیتروژن و کلسیم به آن ها برسد، می توانند در کمتر از پنج روز پیوندهای محکمی را ایجاد نموده و سیمان یا آجر بسازند. مواد اولیه تولید این نوع مصالح بسیار ارزان است و معمولا از مواد فراوان در طبیعت یا حتی بازیافت زباله ها تامین می گردد. فرق عمده تولید این نوع از آجرها با آجرهای تولیدی فعلی در نحوه سفت شدن آن ها می باشد. این نوع از آجرها به جای اینکه در کوره قرار بگیرند و منابع سوختی بالایی را مصرف نمایند، در دمای متعادل محیط رشد می کنند. بعلاوه به اثبات رسیده است که از آب دریا هم می توان برای استحکام بخشیدن به این نوع مصالح استفاده نمود..
راه انتقال ویروس ایدز
ویروس چگونه وارد بدن می شود ؟
1- تماس جنسی
2- از طریق دریافت خون و فراورده های خونی ، فاکتورهای انعقادی و یا دریافت اندام و بافت پیوندی از افراد آلوده .
3- از طریق ابزار برنده و نافذ پوست که آلوده به ویروس باشند .مثل :سوزن وسرنگ مشترک خصوصا در معتادان تزریقی.
4- از راه مادر به کودکSex تماس جنسی :
حدود 80%موارد آلوده شده به ویروس HIV در دنیا از طریق برقراری روابط جنسی با افراد آلوده مبتلا شده اند ولی در کشور ایران کمتر از15% درصد موارد آلودگی شناخته شده ناشی ار تماس جنسی بوده است . خطر انتقال بیماری از راه تماسهای جنسی بوده است . خطر انتقال بیماری از راه تماسهای جنسی غیر عادی (مثلا در همجنس بازان ) بیشتر است .
2-دریافت خون و فرآورده های خونی آلوده : nfected Blood Transfusion
بیماری ایدز از طریق دریافت خون و فرآورده های خونی و فاکتورهای انعقادی آلوده به ویروس HIV قابل انتقال است . با آنکه در اکثر کشورهای جهان این فراورده ها از نظر نوع آلودگی به ویروس ایدز و هپاتیت و مورد بررسی قرارمی گیرند ولی حدود 3 الی 5 درصد ازآلوده شدگان با ویروس HIV در دنیا ازاین طریق آلوده شده اند .
3-ابزار برنده و نافذ پوست آلوده : Cutting and Piercing Instrument
ابزار و لوازم حجامت ،سوراخ کردن گوش ،خالکوبی ،ختنه سنتی ، طب سوزنی ابزار دندانپزشکی ،پزشکی ،جراحی و ،وسائل به کار گرفته شده در طب زنان و زایمان و مامایی در صورت آلوده بودن می توانند سبب انتقال آلودگی از بیماران به افراد سالم می گردند .
تیغ سلمانی،مسواک ، خلال دندان ، سرنگ و سر سوزن نیزدر صورتیکه به طور مشترک مورد مصرف قرار گیرند .انتقال آلودگی از بیماران به افراد سالم را موجب میگردند .
این وسائل یا باید یک بار مصرف باشند یا آنکه حداقل بطور مشترک استفاده نشود . در مورد آن دسته از وسائل پزشکی ،دندانپزشکی ،جراحی وپیراپزشکی نیزکه امکان استفاده به صورت یک بار مصرف وجود ندارد باید ابزار به خوبی توسط دستگاههای مخصوص ویا محلول های شیمیایی ویژه ای استریل وسترون نشده باشد .
نکته : روشهای استریل نمودن شامل استفاده ازدستگاههایاستریل حرارتی مثل اتوکلاو، فور ،محلول شیمیایی مخصوص ویاجوشانیدن و استفاده ازالکل 70% میباشد .
(استفاده ار الکل 96 درجه برای استریل کردن ابزارمناسب نیست )
مهمترین راه انتقال ویروسHIV در ایران و برخی کشورهای جهان استفاده افراد معتاد ازسرنگ مشترک جهت تزریق موادبوده است . به طوریکه درایران راه آلودگی 65% موارد آلوده شده با ویروس مولد بیماری ایدز مصرف سرنگ و یا سوزن مشترک جهت تزریق مواد مخدر بوده است .
4- از راه مادر به کودک :
راه دیگر انتقال ازطریق مادر الوده به جنین طی دوران مقابله با ان و حاملگی وزایمان است .همچنین شیر مادر آلوده نیز میتواند سبب انتقال آلودگی به کودک گردد.
- راههایی که ویروس ایدز ازراه آنها منتقل نمی شود :
ویروسHIV ازطریق تماسهای عادی مثل کارکردن با یکدیگر ،زندگی دسته جمعی ،هم صحبت شدن و معاشرت های اجتماعی در محیط های عمومی ومکانهای پر تراکم مثل محیط منزل یا کار یا تماس روزمره با افراد آلوده ،هم سفر بودن ،همکلاسی بودن و نشستن در کنار یکدیگر و یا همکار بودن و یا از راه روابط عادی اجتماعی مثل سوار شدن در اتوبوس و تاکسی از شخص آلوده به سایر افراد سرایت نمی کندهمچنین ازراههای زیر نیز قابل انتقال نمی باشد :
خوردن ،آشامیدن و یا استفاده از کارد وچنگال ،لیوان وسایل وظروف غذا خوری ویا در رستوران های عمومی و غذا خوردن با یکدیگر .
اشک وبزاق
از راه هوا (عطسه وسرفه)
استفاده ازسرویس های بهداشتی مشترک مثل حمام ،توالت واستخر های مشترک
توسط حیوانات ،حشرات و یا نیش آنها استفاده از تلفن های عمومی